จริยธรรมบนเส้นขอบ

เราอยู่ในห้วงเวลาที่ “จริยธรรม” ถูกท้าทายมากที่สุด แต่ก็จำเป็นที่สุดเช่นกัน

จริยธรรมไม่ใช่ความดีงามอันสัมบูรณ์ตายตัว ไม่ใช่อุดมคติที่ลอยอยู่เหนือความเป็นจริง และไม่ใช่เครื่องมือปิดกั้นความเห็นต่าง ซึ่งล่วงละเมิดเสรีภาพและความหลากหลาย แต่จริยธรรมคือหลักกำกับชีวิตส่วนตัวและชีวิตของสังคม ที่ช่วยตรึงเราไว้ไม่ให้หลุดจากความเป็นมนุษย์ และตัดสินใจเลือกทางที่ทำให้เราภูมิใจได้ทั้งในปัจจุบันและอนาคต

ยิ่งโลกใหม่เต็มไปด้วยวิกฤตและความคลุมเครือไม่แน่นอน เช่น โลกรวน ข่าวลวง โรคระบาด ความเสี่ยงจากเทคโนโลยีใหม่ ภัยสงคราม และแนวคิดสุดโต่งทางการเมือง เรายิ่งต้องเผชิญหน้ากับโจทย์จริยธรรมใหม่ๆ มากมายที่พาเราไปอยู่บน “เส้นขอบจริยธรรม” ซึ่งเป็นพรมแดนที่กฎหมายตามไม่ทัน คุ้มครองเราไม่ได้ เหลือเพียงแต่ “จริยธรรม” เป็นเครื่องนำทาง

ซูซาน ลีโอโตด์ ผู้สอนวิชา จริยธรรมบนเส้นขอบ (Ethics on the Edge) แห่งมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ชวนผู้อ่านมาสนุกตื่นเต้นกับการถกเถียงปัญหาจริยธรรมร่วมสมัย ที่ไปไกลกว่าวิธีคิดสองขั้ว (ถูก-ผิด / ขาว-ดำ) ด้วยกรอบคิด “บันไดสี่ขั้น” และ “แรงขับหกประการ” ซึ่งช่วยให้เราตัดสินใจในประเด็น “สีเทา” ได้อย่างรอบด้านและเป็นธรรม ผ่านเคสท้าทายความคิด อาทิ

• แอร์บีเอ็นบีควรทำอย่างไรเมื่อเจ้าบ้านเลือกปฏิบัติกับคนที่เข้าพัก
• สังคมควรรับมืออย่างไรเมื่อเครื่องพิมพ์สามมิติถูกนำไปใช้ผลิตปืน
• เราควรแบนผลงานของศิลปินที่ทำตัวขัดหลักสิทธิมนุษยชนหรือไม่
• นวัตกรรมการตัดต่อพันธุกรรมควรถูกนำไปใช้อย่างเสรีขนาดไหน
• พ่อแม่มีสิทธิโพสต์ภาพถ่ายของลูกน้อยในโลกออนไลน์ไหม
• หุ่นยนต์ควรได้รับสิทธิพลเมืองหรือไม่

นี่คือหนังสือเปิดสมองและหัวใจแห่งยุคสมัย ที่นำเสนอวิถีการหลอมรวมหลักจริยธรรมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของการตัดสินใจ ทำให้จริยธรรมเป็นเรื่องของทุกคน เป็นประชาธิปไตย ตอบโจทย์โลกความเป็นจริง และสร้างพลังการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกให้เราตัดสินใจได้ดีขึ้น เป็นคนที่ดีขึ้น และร่วมสร้างโลกที่ดีขึ้น