ก็องดิด

ปรัชญนิยายเสียดสีชวนขันเรื่องเอกของโลก

เมื่อวอลแตร์เขียนปรัชญนิยายชวนขันเรื่องนี้ในปี ค.ศ.1758 เขาอายุได้ 64 ปีแล้ว จึงอาจกล่าวได้ว่า ก็องดิด เป็นผลงานของบุคคลที่ถึงพร้อมด้วยวัยวุฒิและคุณวุฒิอย่างแท้จริง ก่อนหน้าวอลแตร์เคยเขียนบทกวี บทละคร บทความเชิงปรัชญา หนังสือประวัติศาสตร์ และราชบัณฑิต เขามีประสบการณ์ชีวิตที่โชกโชน เคยติดคุก เคยถูกเนรเทศ เคยมีชื่อเสียงเกียรติยศแล้วกลับตกต่ำในราชสำนักปารีส ราชสำนักเบอร์ลิน  และราชสำนักมอสโก ประสบการณ์ชีวิตที่ผกผัน การเดินทาง การได้เห็นได้อ่าน ได้ศึกษามามาก ทำให้วอลแตร์ไม่อาจมองโลกในแง่ดีได้ ... 

ก็องดิด ชายหนุ่มจากแคว้นเวสท์ฟาลี ต้องระเห็จออกจากปราสาทหลังงามเพราะเผลอใจไปจุมพิตมือของบุตรสาวท่านบารอน ชีวิตจึงระเหเร่ร่อนโซซัดโซเซไปท่ามกลางสงคราม ก่อนจะจับพลัดจับผลูได้เป็นทหารในกองทัพบุลกาเรีย แล้วต้องประสบเหตุวาตภัย เรืออับปาง แผ่นดินไหว พิธีเผาคนทั้งเป็น และเหตุการณ์เหลือเชื่ออีกมากมาย 

ดูเหมือนว่าเรื่องราวเลวร้ายที่เกิดขึ้นกับก็องดิดนั้นช่างขัดแย้งกับสิ่งที่อาจารย์วิชาปรัชญาพร่ำสอนเขาให้มองโลกในแง่ดี เช่นนี้แล้วก็องดิดควรจะเชื่อถือสิ่งใดกันเล่า