จักรวาลในหนึ่งอะตอม (The Universe in a Single Atom)

กาลิเลโอ, โคเปอร์นิคัส, นิวตัน, นีลส์ โบร์, ไอน์สไตน์ วิสัยทัศน์ของท่านเหล่านี้ได้สร้างความสั่นสะเทือนต่อการรับรู้ว่าเราคือใครและเราอยู่ที่โตนโลกใบนี้ และเราได้ตื่นขึ้นมาเพื่อจะค้นพบกับความยุ่งยากในการดำรงอยู่ร่วมกัน ระหว่างวิทยา-ศาสตร์กับศาสนา ระหว่างศรัทธากับความรู้เชิงประจักษ์ ใครกันแน่คือผู้ครอบครองความจริง? ทางสายไหนคือหนทางที่แท้ในการเข้าใจความจริง?องค์ทะไลลามะใช้เวลา 40 ปีศึกษาวิทยาศาสตร์กับนักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่หลายท่าน ทั้งยังปฏิบัติภาวนา ศึกษาหลักธรรมและปรัชญามาโดยตลอด ท่านนำประสบการณ์ที่สั่งสมมานำเสนอและวิเคราะห์อย่างแยบคาย ว่าทำไมวิถีแห่งการแสวงหาความรู้ทั้งวิทยาศาสตว์และจิตวิญญาณจึงจำเป็นต้องเป็นไปไปไปเข้าให้ถึงแก่นแท้ของความเป็นจริง วิทยาศาสตร์บอกเราถึงวิธีการเรียนรู้โลกทางทางกาพในขณะที่จิตวิญญาณช่วยให้เราอยู่กับความเป็นจริงได้ แต่มุมมมองแบบสุดขั้วของศาสตร์ทั้งสองก็ยังมีจุดอ่อน ความเชื่อที่ว่าทุกสิ่งสามารถดทอนลงเป็นแค่วัตวัตถุและพลังงาน ทำให้เราละเลยประสบการณ์อันหลากหลายของมนุษย์ เช่น อารมณ์ความรู้สึก ความใฝ่ฝัน ความเมตตากรุณา และวัฒนธรรม ขณะเดียวกันความเชื่อทางจิตวิญญาณที่ไม่ได้รับการตรวจสอบ เช่น ความเชื่อที่ขัดแย้งกับหลักฐานตรรกะ และประสบการณ์ ก็อาจทำให้เราติดอยู่ในกรงของความคิดแบบสุดขั้วได้องค์ทะไลลามะเปรียบเทียบให้เห็นการตรวจสอบความจริงด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์และการเจริญภาวนาโดยใช้ทฤษฎีของดาร์วินและกฎแห่งกรรมกลศาสตร์ควอนตัมและปรัชญาทัศนะของธรรมชาติแห่งความเป็นจริง