เชื้อโรค ร่างกาย และรัฐเวชกรรม ประวัติศาสตร์การแพทย์สมัยใหม่ในสังคมไทย

หนังสือเล่มนี้มุ่งแสดงให้เห็นถึงการก่อตัวของระบบความรู้ทางการแพทย์สมัยใหม่ในสังคมไทย ตลอดจนกระบวนการที่การแพทย์สมัยใหม่ของตะวันตกกลายเป็นเครื่องมือของอำนาจรัฐไทยทั้งในแง่ความคิด โครงสร้าง สถาบัน และนโยบาย

กล่าวโดยสรุป แล้วก็คือ ต้องการแสดงให้เห็นว่าเชื้อโรคได้สร้างชาติขึ้นมาได้อย่างไร และการควบคุมเชื้อโรคกลายเป็นเครื่องมือในการสร้างวินัยให้แก่พลเมืองของชาติได้อย่างไร 

ความคิดในเรื่องเชื้อโรคได้เดินทางเข้ามาในสังคมไทยพร้อมกับโรคระบาด ซึ่งแพร่กระจายตัวออกไปอย่างรวดเร็วตามเส้นทาง และวิวัฒนาการของเทคโนโลยีการคมนาคม ในด้านหนึ่งความคิดเรื่องเชื้อโรคได้กลายเป็นรากฐานทางความคิดสำคัญให้กับรัฐในการดิ้นรนต่อสู้กับ "ศัตรูที่มองไม่เห็น"

และในอีกด้านหนึ่งก็ได้กลายเป็นเหตุผลในการสร้างความชอบธรรมในการเข้าไปควบคุมดูแลร่างกายของพลเมือง ซึ่งมีเป้าหมายสูงสุดเพื่อให้สร้างพลเมืองที่มีสุขภาพพลามัยที่เข้มแข็ง ใช้ชีวิตอย่างมีเหตุผล และมีอรรถประโยชน์สูงสุดในทางการผลิต โดยมีโรงพยาบาลเป็นกลไกทางความรู้และทางอุดมการณ์สำคัญที่ทำให้ความคิด เรื่องการจัดการกับร่างกายของพลเมืองมีความเป็นไปได้

บทนำ

กำเนิด "เชื้อโรค" ความรู้ทางการแพทย์ "ก่อนสมัยใหม่" ของตะวันตกในสังคมไทย
สรรพเยิมไมโคร๊บ: เชื้อโรค หนู และยุงในประวัติศาสตร์สังคมไทย
เรือนร่างที่ถูกทำให้เชื่องแล้ว: พลเมือง สถาบันความรู้รัฐเวชกรรม และโครงการ่างกาย
รัฐเวชกรรม: จากโรงพยาบาลสู่โครงการสาธารณสุขมูลฐาน

บทสรุป

ภาคผนวก
คำสัญญาของกิเลส: การเมืองเรื่องสุขภาพกับวาทกรรมของศีลธรรมในช่วงทศวรรษ 2490-2550

วิวรณ์
แลพุ่มไม้นั้นก็ลุกเป็นเปลวเพลิงโดยยังเขียวสดใสมิได้มอดไหม้ไปแต่อย่างใด

บรรณานุกรม