พระราชนิพนธ์ บทละครนอกในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

ซึ่งรายละเอียดในที่มาที่ไปของงานพระราชนิพนธ์ในเล่มนี้ปรากฎและมีคำอธิบายอยู่ในส่วน "ตำนานพระราชนิพนธ์บทละครนอก" ซึ่งนิพนธ์โดยสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เอาไว้อย่างดีแล้ว

 

บทละครนอกพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยนี้ ได้มีการรวบรวมและนำมาจัดพิมพ์ในรูปของหนังสือสมัยใหม่ ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๕ โดยมีการจัดพิมพ์เนื่องในงานทรงบำเพ็ญพระกุศลฉลองพระชนมายุครบ ๖๐ ทัศ ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ โดยเรียงลำดับเรื่องตั้งแต่ ไชยเชษฐ์ สังข์ทอง ไกรทอง มณีพิชัย คาวี และสังข์ศิลป์ชัย เรียกชื่อหนังสือเล่มนั้นว่า "ประชุมบทละครนอก พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๒"

โดยทางการแล้ว ยอมรับกันว่า พระราชนิพนธ์บทละครนอกเล่มนี้ได้จัดพิมพ์มาแล้ว ๘ ครั้ง โดยครั้งสุดท้ายคือการจัดพิมพ์โดยกรมศิลปากร ใน พ.ศ. ๒๕๓๐ กระนั้นในความเป็นจริงแล้วในการจัดพิมพ์นั้นมีการจัดพิมพ์โดยเอกชนทั่วไปอีกหลายครั้ง และมีการพิมพ์ซ้ำโดยไม่ได้แจ้งเอาไว้อีกหลายหนทำให้ข้อมูลเหล่านี้ยากที่จะหาจุดยุติลงมาได้อย่างชัดเจน

 

อีกทั้งในการจัดพิมพ์แต่ละครั้งนั้น ได้มีการเรียงลำดับเรื่องใหม่เป็นอีกหลายรูปแบบ หรือแม้แต่ในบางครั้ของการจัดพิมพ์อย่างเป็นทางการ อาทิ การจัดพิมพ์ในครั้งที่ ๒ และ ครั้งที่ ๕ นั้น ก็ไม่ได้จัดพิมพ์เรื่อง สังข์ทองเอาไว้ด้วย

 

ด้วยเหตุนี้ในการจัดพิมพ์ครั้งใหม่ โดยสำนักพิมพ์ศรีปัญญาในครั้งนี้ จึงขอใช้การนับการพิมพ์ใหม่ โดยกำหนดว่าเป็นการพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ศรีปัญญาเป็นครั้งที่ ๑ ในพ.ศ. ๒๕๖๑ นี้ โดยในการจัดพิมพ์ได้เรียงลำดับเรื่อง เป็นเช่นเดียวกับการพิมพ์รวมเล่มในครั้งแรกดังที่กล่าวมาแล้

• อารัมภบท
• เบื้องหลังพระยามิลินท์
• พระราชประวัติพระยามิลินท์
• สมัยเรืองอำนาจ
• สมัยคลั่งศาสนา
• ประวัติพระนาคเสน
• สมัยโต้วาที
• ปัญหาธรรมดา ๘๙ ข้อ
• ๑.ปัญหาทดลองความไหวพริบ
• ๒.ถามนาม,นามสกุลพระนาคเสน
• ๓.ถามเรื่องปีบวชและวิธีนับปี
• ๔.ถามประโยชน์การบรรพชา
• ๕.ปัญหาของอันตกายอำมาตย์
• ๖.ถามถึงจุดหมายและลักษณะบุคคล ภายใต้ร่มกาสาวพัสตร์
• ๗.ถามเรื่องคนตายกลับมาเกิดอีก
• ๘.ถามเรื่องโยนิโสมนสิกา
• ๙.ถามลักษณะโยนิโสมนสิการกับปัญญา
• ..ฯลฯ..
• ปัญหาพิเศษ
• จากเบื้องหลังปัญหาสองแง่ปัญหาสองแง่ ๘๙ ข้อ
• ..ฯลฯ..