ปฏิวัติฝรั่งเศส

“นี่เกิดความไม่สงบขึ้นหรือ?”
“ไม่ใช่พ่ะย่ะค่ะ สิ่งที่เกิดไม่ใช่ความไม่สงบ แต่คือการปฏิวัติพ่ะย่ะค่ะ”

 

แม้อาณาจักรฝรั่งเศสจะมีความเข้มแข็งและยิ่งใหญ่เพียงใด แต่บาดแผลและความอ่อนล้าจากสงครามก็ปรากฏออกมาให้เห็นมากมาย ทั้งปัญหาเศรษฐกิจที่มากขึ้นเป็นทบทวี

 

อีกทั้งปัญหาความเหลื่อมล้ำของชนชั้นในสังคมก็ยิ่งถ่างกว้างขึ้นทุกวัน ประชาชนชาวฝรั่งเศสต้องเผชิญกับปัญหาที่รุมเร้า โดยไม่ได้รับการแก้ไขหรือบรรเทาให้ดีขึ้นและเมื่อเจ้าชายหลุยส์-ออกัสต์ โดแฟง หรือรัชทายาทแห่งฝรั่งเศส ขึ้นครองราชสมบัติเป็นพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 ในปี 1774 ฝรั่งเศสที่พระองค์ได้รับมรดกจากพระราชบิดานั้นก็เต็มไปด้วยหนี้สินจากการทำสงครามและการบริหารทางเศรษฐกิจที่ล้มเหลว

 

ในช่วงต้นรัชกาล ฝรั่งเศสได้ร่วมกับอดีตศัตรูเก่าอย่างสเปนและเนเธอร์แลนด์ ทำการช่วยเหลือกองกำลังสิบสามอาณานิคมในการต่อต้านอังกฤษ ซึ่งฝรั่งเศสหมายจะช่วงชิงอาณานิคมในอเมริกาเหนือเดิมอย่างควิเบกคืนด้วย จึงลงทุนส่งกำลังทหารภายใต้การนำของเคานต์แห่งโรชอมโบ และนายพลลาฟาแยตต์ ไปร่วมรบและให้ความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจกับกองกำลังสิบสามอาณานิคมจนได้รับชัยชนะในสงครามประกาศอิสรภาพอเมริกาในปี 1776

 

แต่การขับเคี่ยวของฝรั่งเศสในสงครามประกาศอิสรภาพอเมริกานี้กลับไม่ได้ผลที่ฝรั่งเศสต้องการเท่าไรนัก นอกจากฝรั่งเศสไม่สามารถชิงอาณานิคมเก่าของตัวเองกลับคืนมาได้แล้ว การลงทุนช่วยเหลือสิบสามอาณานิคมให้เป็นประเทศสหรัฐอเมริกานั้นก็ทำให้สภาวะการเงินการคลังของฝรั่งเศสที่มีปัญหามากเป็นทุนเดิมอยู่แล้วยิ่งมีความหนักหนาสาหัสเพิ่มขึ้นอีก และปัญหาเศรษฐกิจที่เป็นจุดอ่อนของความยิ่งใหญ่ของฝรั่งเศสมาตลอดนั้นก็กลายเป็นเชื้อเพลิงสำคัญของเปลวไฟแห่งการเปลี่ยนแปลง บวกกับความกดขี่ของระบบการปกครองแบบเดิมรวมกับปัจจัยต่างๆ ที่เกิดขึ้นทำให้สภาพของฝรั่งเศสมีความสุกงอม มีความพร้อม และความต้องการที่จะเปลี่ยนแปลง

 

สิ่งที่เกิดขึ้นทั้งหมดนับเป็นความท้าทายที่มาพร้อมกับความยากลำบากอย่างมากของพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 ในการแก้ไขสถานการณ์เพื่อรักษาระบบเก่าเอาไว้ แต่ความพยายามนั้นก็ประสบความล้มเหลว แม้แต่ชีวิตของพระองค์ก็ทรงรักษาไว้ไม่ได้ กระทั่งเหตุปัจจัยและปัญหาทั้งหมดนั้นอัดแน่นจนปะทุเป็น 'การปฏิวัติฝรั่งเศส' ในปี 1789-1799 อันเป็นเหตุการณ์ที่สำคัญเหตุการณ์หนึ่งในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ ที่แสดงให้เห็นถึงความเร่าร้อนและพลังอุดมการณ์อันแรงกล้าในการสร้างระบบรัฐที่ได้มอบ 'เสรีภาพ ความเสมอภาค และภราดรภาพ' ให้กับประชาชนทุกคนในแผ่นดินฝรั่งเศสและหยั่งรากแนวคิดอันเป็นเสรีของมวลชนลงไปในแผ่นดินฝรั่งเศสและยุโรปได้ในที่สุด

 

แต่ในขณะเดียวกัน ก็เป็นเหตุการณ์ที่มีการอ้างอิงถึงในการเคลื่อนไหวต่างๆ มากมายที่เกิดขึ้นหลังจากนั้น ได้มีการสร้างเสริมปรุงแต่งเนื้อหาของเหตุการณ์จนกลายเป็นการต่อสู้ที่มีความโรแมนติกดุจดั่งการต่อสู้ของวีรบุรุษ ซึ่งได้ปิดบังความเป็นจริงและมองข้ามข้อผิดพลาดของการปฏิวัติที่กลายเป็นบาดแผลจนถึงปัจจุบันไป หนังสือเล่มนี้จึงได้พยายามเสนอข้อเท็จจริงอีกมุมหนึ่งของการปฏิวัติครั้งนี้เพื่อให้เข้าใจเหตุการณ์ที่แท้จริงและเข้าใจบริบทเพื่อนำมาศึกษาและเป็นบทเรียนในปัจจุบันและอนาคตสืบไป